De dwangmaatregelen van de overheid in verband met covid-19 hebben een ver reikende negatieve invloed op alle segmenten van de samenleving, ook op het verenigingsleven. Persoonlijk heb ik daar van nabij mee te maken als voorzitter van de Stichting Paddenstoelen Werkgroep Drenthe (PWD), een organisatie van tientallen vrijwilligers die zich bezig houden met de studie en bescherming van paddenstoelen in Drenthe. Door de beperkende maatregelen is het nu al anderhalf jaar onmogelijk om bijeenkomsten te houden. De belangrijkste activiteiten, excursies in het najaar, zijn reeds twee seizoenen grotendeels afgelast. Hierdoor kan de werkgroep haar taken niet naar behoren uitvoeren en wordt de onderlinge band tussen de leden verzwakt. Een verbetering is nog niet in zicht. Nu moet weer onze jaarlijkse bijeenkomst, de Drentse Zwamdag, gepland op 7 april, worden afgelast.
Vanwege deze ontwikkelingen heb ik vandaag een brief opgesteld aan alle actieve leden van de PWD die aangevuld is door medebestuurslid Rob Chrispijn. We leveren daarin kritiek op de ons inziens buitenproportionele maatregelen van de overheid. Dat werd niet door ieder lid in dank aanvaard. Drie leden reageerden uitgesproken negatief op ons schrijven. Aan de andere kant kregen we drie positieve reacties.
—————————————————————————-
Open brief van het bestuur van de Paddenstoelen Werkgroep Drenthe aan haar actieve leden.
Beperkende maatregelen als gevolg van het optreden van de ziekte covid-19 zijn nu ruim een jaar van kracht. Het einde van deze maatregelen is nog niet in zicht. Het bestuur van de PWD maakt zich inmiddels ernstig zorgen over de gevolgen van deze maatregelen voor het voortbestaan van de werkgroep als functionerende organisatie en, in groter verband, over het intermenselijke verkeer in de samenleving. Te meer daar er door deskundigen steeds meer vraagtekens worden geplaats bij de noodzaak en effectiviteit van een aantal maatregelen. Wij achten het onze morele plicht om de leden van de PWD in kennis te stellen van onze zorgen.
Net als andere vrijwilligersorganisaties draait de Paddenstoelen Werkgroep Drenthe om gezamenlijke activiteiten in het kader van gemeenschappelijke doelstellingen. In ons geval betreft dat vooral de uitwisseling en overdracht van kennis over paddenstoelen en het gemeenschappelijk uitvoeren van onderzoek in Drenthe, bijvoorbeeld voor natuurbeheerders. Deze taken kunnen niet worden vervuld zonder samenkomsten in de vorm van excursies, voordrachten en werkavonden. Digitale samenkomsten vormen geen werkzaam alternatief. Zoals in alle verenigingen spelen daarnaast persoonlijke ontmoetingen en groepssfeer een belangrijke rol om de sociale cohesie en het enthousiasme binnen de werkgroep in stand te houden. Coronamaatregelen, met name het verbod op samenkomsten en het handhaven van 1,5 meter afstand, maken het legaal organiseren van zinvolle activiteiten voor ons haast onmogelijk.
Wij constateren dat de voorlichting over covid-19 door de overheid en de media tekort schiet omdat ze slechts één visie presenteren over deze ziekte en de noodzaak van beperkende maatregelen, namelijk de visie van het RIVM en het Outbreak Management Team (OMT). We erkennen dat daarin deskundigen van naam en faam zitting hebben, maar daar tegenover staat een groot aantal deskundigen in binnen- en buitenland van even grote naam en faam die een andere visie hebben op zowel de betrouwbaarheid van de gebruikte data als op de maatregelen die daaruit zouden moeten voortvloeien. Deze gezichtspunten worden volledig genegeerd door de overheid en nauwelijks vermeld in de media, waardoor een persoonlijke standpuntbepaling onmogelijk is. Voor geïnteresseerden in achtergrondinformatie verwijzen we naar een onlangs verschenen overzichtsartikel door de viroloog Prof. Dr. Theo Schetters, te vinden op https://bpoc2020.nl/pdf/Theo%20Schetters.pdf.
Wij gaan verder niet in op de medische kanten van corona. We willen niet ontkennen dat covid-19 soms tot ernstige ziekte of overlijden kan leiden, maar we betwijfelen, samen met vele deskundigen, of de maatregelen om virusoverdracht te beperken effectief en proportioneel zijn. We beperken ons tot commentaar op enkele door de overheid getroffen maatregelen.
– samenkomsten in open lucht met meer dan 2 personen zijn verboden. Dat is voor de PWD de belangrijkste handicap. Onderzoek wijst uit dat virusoverdracht in de buitenlucht nauwelijks plaatsvindt.
– het dragen van een neus-mondmasker: onderzoek wijst uit dat niet-medische maskers virusoverdracht nauwelijks beperken. Dat heeft ook de directeur van het RIVM en lid van het OMT, Prof. J. van Dissel, bij herhaling verklaard. Daarentegen ondervinden veel mensen hinder van een mond-neusmasker en worden steeds meer ongunstige neveneffecten gepubliceerd. Toch blijft de verplichting tot dragen van zo’n masker in tal van gevallen gehandhaafd.
– sluiting van horeca: onderzoek wijst uit dat contacten in de horeca slechts 2,5-5% van de besmettingen veroorzaken. Horecavoorzieningen kunnen ook prima voldoen aan regels als 1,5 meter afstand houden. Fastfood ketens mogen wel open blijven, hetgeen ongezond eten en de multinationals bevorderd. Een vreemde gang van zaken.
– lockdown: deze maatregel wordt zelfs door de World Health Organisation als ongewenst en ondoelmatig beoordeeld. Door deze maatregelen worden lokale winkeliers van hun bestaan beroofd en internetreuzen als Amazon en Bol.com sterk bevoordeeld. Ook de culturele sector wordt onevenredig zwaar getroffen.
– reisbeperkingen: reizen naar alle landen wordt ontraden en door eisen aan testen en dreiging met quarantainemaatregelen in de praktijk vrijwel onmogelijk gemaakt. Dat geldt vreemd genoeg ook voor landen met veel lagere besmettingscijfers dan Nederland.
Genoemde maatregelen beginnen steeds meer te lijken op een gedragsexperiment, een woord dat onze minister De Jonge zelf in de mond heeft genomen. We verwijzen in dit verband ook op de brief van een huisarts die als tweede bijlage is toegevoegd.
Als alternatief kan de overheid bij het tegengaan van verspreiding van het coronavirus uitgaan van de verantwoordelijkheid van haar burgers voor zijn eigen gezondheid en die van anderen. Dat wil in de praktijk zeggen: je verstand gebruiken, contact met anderen mijden als je symptomen hebt die op corona kunnen duiden, niet te dicht op elkaar staan, en mensen die zich kwetsbaar voelen de ruimte gunnen. Dit sluit aan bij de aanpak in Zweden, waar slechts enkele, weinig ingrijpende maatregelen van kracht zijn en waar desondanks de besmettings- en sterftecijfers in dezelfde orde van grootte liggen als die in Nederland. Het is een alternatief dat dus zijn haalbaarheid en effectiviteit al heeft bewezen.
Ondergetekenden behoren, net als veel andere leden van de PWD, door onze leeftijd tot de risicogroep voor een ernstig verloop van covid. Toch zijn we tegen de maatregelen die deze groep zouden moeten beschermen. Wij bepleiten de vrijheid van een individuele afweging welke risico’s men wenst te nemen, net zoals dat geldt voor bijvoorbeeld auto rijden, wintersporten, roken, te veel eten of drinken en reizen naar de tropen met de kans om een van de vele tropische besmettelijke ziektes op te lopen, zoals malaria.
Wij zijn voor ons functioneren als werkgroep afhankelijk van de vrijheid die de overheid ons toestaat. Die is momenteel zeer beperkt. Het wordt tijd dat iedereen bij zichzelf te rade gaat waarom de overheid vasthoudt aan ingrijpende maatregelen die de vrijheid van de bevolking sterk beperken. Het wordt misschien ook tijd dat we onszelf afvragen waarom we al een jaar zo gedwee alle maatregelen accepteren. We lijken wel gewend te raken aan een situatie waarbij theaterbezoek of deelname aan een paddenstoelenexcursie als een privilege wordt gezien, een privilege dat verdiend moet worden met ‘goed gedrag’, bijvoorbeeld vaccinatie. Dan zijn we niet veraf meer van een samenleving die, zoals iemand het laatst zo treffend karakteriseerde, steeds meer gaat lijken op een vorm van ‘intensieve menshouderij’.
Laten we hopen dat het zover niet zal komen en dat we met z’n allen in staat zijn om manieren te vinden om een dergelijke ‘surveillance samenleving’ af te wenden en weer te kunnen genieten van elkaars gezelschap en gebruik te maken van horeca en kleine middenstand. Kortom, weer een beetje te kunnen leven!
Namens het bestuur van de Paddenstoelen Werkgroep Drenthe,
Eef Arnolds en Rob Chrispijn
N.B. Ons bestuurslid Joop Verburg is het op een aantal punten met de inhoud van deze brief eens, maar hij staat niet achter de gehele tekst en alle conclusies zoals die in deze brief zijn verwoord.
Coronacolumns 