Sinds het begin van de coronacrisis is het hete hangijzer voor het ‘Outbreak Management Team’: kunnen onze ziekenhuizen de stroom van coronapatiënten verwerken? De beschikbare ziekenhuiscapaciteit is niet alleen maatgevend voor de zorg die coronapatiënten mogen verwachten, maar ook voor de overheidsmaatregelen die worden getroffen om het aantal besmettingen te beteugelen. Vandaar dat de cijfers van ziekenhuisopnamen door deskundigen, politici en burgers met argusogen worden gevolgd. Die cijfers beïnvloeden, direct of indirect, het leven van alle Nederlanders.
Vooral de beschikbare capaciteit op de Intensive Care (IC) was regelmatig nijpend. Andere spoedeisende zorg moest worden uitgesteld. Coronapatiënten werden verwezen naar ziekenhuizen in andere regio’s, soms zelfs naar Duitsland. De beelden in het tv-journaal van helikopters die ernstig zieke mensen naar ziekenhuizen in Münster vervoeren, staan in ons collectieve netvlies gegrift. Ze maakten ook op mij indruk. Als dit nog geen noodsituatie is….
Mijn mening begon echter te kantelen na het lezen van een column van huisarts Danka Stuijver in de Volkskrant van vandaag, getiteld: ‘Beddentekort is niet nieuw, de aandacht ervoor wél’. De eerste alinea van dit artikel luidt: ‘De ziekenhuizen in Nederland liggen vol. Nu weet iedereen die in de zorg werkt dat gebrek aan bedden en personeel geen nieuw of zeldzaam verschijnsel is. Elk griepseizoen is er hetzelfde euvel. Huisartsen die als huis-aan-huisverkopers hun patiënten proberen te slijten. Specialisten (in opleiding) die voor patiënten op de spoedeisende hulp alle ziekenhuizen in de regio afbellen om een vrij bed te vinden. Afdelingen die vol liggen omdat patiënten niet kunnen worden ‘uitgeplaatst’. Dat kan zijn: naar huis met thuiszorg (overbelast) of naar een verpleeghuis of revalidatiecentrum (ook vol)’.
De nuchtere constateringen van Danka Stuijver worden bevestigd door allerlei andere bronnen. Hierboven is een collage afgebeeld van krantenkoppen van de afgelopen jaren, waaruit blijkt dat problemen met overvolle ziekenhuizen zich ook al voordeden in 2016, 2017 en 2018.
Ik voel me misleid door de deskundigen. Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, beklemtoont aan de lopende band hoe ernstig de situatie is op de IC-afdelingen van de ziekenhuizen, maar rept er nooit met een woord over dat soortgelijke problemen zich bij eerdere griepuitbraken hebben voorgedaan en dat het tekort aan IC-bedden al jaren bestaat.
Zo uniek is de corona pandemie dus helemaal niet. Kennelijk vinden Kuipers, het OMT en de verantwoordelijke ministers het beter om deze informatie achter te houden. Het zou immers voeding kunnen geven aan de gedachte dat ‘corona maar een griepje is’, zoals veel dissidenten beweren. Het kan ook de onaangename vraag oproepen wie er verantwoordelijk is voor de te beperkte IC-capaciteit. Ongetwijfeld is dat te wijten aan bezuinigingen op de gezondheidszorg onder achtereenvolgende kabinetten Rutte. En wat was de rol van Kuipers’ Landelijk Netwerk Acute Zorg daarbij?